سایت امام موسی صدر/  ترجمه مقاله امام موسی صدر به مناسب عید سعید فطر که در روزنامه لسان‌الحال مورخ ۲۱ نوامبر ۱۹۷۱ (۳۰ آبان ۱۳۵۰) به چاپ رسید.

هنگامى که ماه رمضان و روز عید به روزمرگى و عادت تبدیل میشود، طبیعى است که از مظاهر زندگى عادى تجاوز نمیکند و در ظرف زمانىِ محدودِ خود متوقف میشود. اما ماه رمضانى که از ارکان اسلام است و عید فطرى که از اعیاد اسلامى است، خصوصیاتى کاملاً متفاوت دارد. رفتارهاى سطحى و رسوم و عادت‌ها را درمینوردد و از محدوده زمانى خارج میشود. با این اوصاف متوجه میشویم که هدف این عبادات پس از عید است. ماه رمضان زمان آماده ‏سازى و روز عید آغاز عمل است. در حقیقت، ماه رمضان برهه‏اى است که پس از آن و در روز عید انسانى جدید متولد می‌شود و زندگىِِ تازه خویش را آغاز میکند.

ابعاد وجودى این انسان با انسانِ پیشین متفاوت است. او با درک و فهم گسترده‏ترى زندگى میکند که به سبب یک ماه آموزش و ممارست عمق و امتداد بیشترى یافته است. او از احساسى رقیق‏‌تر برخوردار شده که از روزه کسب کرده است؛ روزه‏اى که او را با درد و رنجِ رنج‏دیدگان آشنا کرده است. او با نیرویى که آن را در تمرین الهى خود به دست آورده، حرکت میکند. بنابراین، پایدارى و ثبات او افزون‏‌تر شده و صبر و اعتدالش رشد کرده است.

این انسان بزرگ، با تحول عمیقى که در وجود خویش احساس میکند، در صبح روز عید، هنگامى که زکات میپردازد و نام پروردگار خویش را یاد میکند و نماز میگزارد، [۱] جشن میگیرد تا خدا را شکر گزارد و شادمان باشد. آن‌گاه زندگى جدید خویش را آغاز میکند. این زندگى با حیات عادى او، آن زمان که در محدوده مسائل شخصى خود به سر میبرد و روح خویش را در پیله منیّت خود محبوس کرده بود، متفاوت است. بدین‌گونه احساسات و فعالیت‌هاى خویش را مهار میکند. او در ظاهر فردى از امّت است، ولى در حقیقت، خودْ یک امت است. او موجودى نامتجانس و قطعه‏اى غریب و ناهماهنگ در پیکر جامعه بود. چیزى بود غیر از آنچه اکنون شده است. اکنون جزئى حقیقى از امّت خویش است که ابعاد وجود خود را با وجود همنوعانش پیوند میزند و افق فهم و احساس خویش را به فهم و احساس دیگران نزدیک میکند. در نتیجه، پیوندِ امّت مستحکم‏‌تر و کنش و واکنش میان آن بیشتر و بازدهىِ آن افزون‏‌تر خواهد بود.

اکنون، پس از عید، دردهاى نیازمندان، رنج‏دیدگان و سخت‌کوشان را حس میکند و براى کاهش بارى که بر پشت آنان سنگینى میکند، چاره میاندیشد و در این راه میکوشد. او اکنون از مشاهده بیسواد، بیمار و منحرف، دردمند میشود.

این انسانِ جدیدِ ما احتکار را نمیپسندد، پس خود احتکار نمیکند و اجازه نمیدهد در میان امتش احتکار کنند. احتکارى که مورد قبول او نیست، به احتکارِ کالا و نیازمندی‌هاى مادى مردم محدود نمیشود، بلکه او با احتکار علم، احتکار مقام، احتکار سازندگى و حتى احتکارِ دین و بهشت هم به شدت مخالفت میورزد.

او انسان‌ها، همه انسان‌ها را دوست دارد و انحراف و کج‏روى و الحاد و بیمبالاتىِ انسان را نمیپسندد و براى درمان آن تلاش میکند، آن‌چنان که فرزندان بیمار خود را درمان میکند.

این است مسیر و خط‌مشى مسلمانِ پس از عید فطر: تلاشِ دائمى براى درمان مشکلات اجتماعى، تلاش براى احقاق حقوق طبقات محروم، کوشش مستمر براى ارتقای سطح زندگى اقشار محروم و توسعه همه مناطق مظلوم؛ تلاشى دائمى، پس از شناخت ابعاد و دامنه مشکلات جامعه و پس از درک آن‌ها و پس از آمادگى روحى با صبر و پایداری؛ تلاشى که از فعالیت اجتماعى وسیله‏اى براى خدمت به انسان میسازد و وسیله‏اى براى عبادت خداوند. خدا را میتوان با خدمت به بندگانش نیز عبادت کرد.

انسان جدید ما که به موفقیت باور دارد، مردم را دوست میدارد، حتى منحرفان را، و براى درمان آنان تلاش میکند. با قلبى دردمند اما امیدوار، به دیدار نسل گم‏کرده‏راه میشتابد؛ برخوردى مثبت دارد و دیگر اتهام نمی‌زند و اعتراض نمی‌کند.

با این ثروت و با این سلاح، یعنى با انسانِ پس از عید، وطنِ خود را میسازیم و بساطِ ظلم و تبعیض را از جامعه خود برمیچینیم و به انسانیت خدمت میکنیم و این‏چنین عبادت میکنیم پروردگار بخشنده و مهربانمان را.

 پی نوشت:

 [۱]. اشاره به آیه «قَدْ أَفْلَحَ مَن تَزَکَّى. وَذَکَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى.» (الاعلی، ۱۴ـ۱۵).

*